İslâm Mantık Tarihi

İslâm Mantık Tarihi adıyla yayına hazırlanan elinizdeki derleme, alana yönelik küçük bir katkı olması amacıyla, Cambridge Üniversitesi öğretim üyesi Tony Street’in İslâm mantık teorilerine dair yazılarından oluşturulmuştur. Derlemenin ilk yazısı, 750-1350 tarihleri arasında meşşâî gelenek içerisinde kaleme alınan Arapça mantık eserlerine dayanarak bir İslâm mantık tarihi sunmakta, özellikle de mantıkla ilgili en ilgi çekici görüşlerin ortaya atıldığı İbn Sînâ sonrası mantıkçıların görüşleri üzerinde durmaktadır. Bu yazıyı, sırasıyla İbn Sînâ, Fahreddin Râzî ve Nasîruddin et-Tûsî hakkındaki yazılar izlemektedir. İbn Sînâ hakkındaki çalışma filozofun yüklemli modal kıyasları hakkında bir taslak sunmakta ve sonraki mantıkçıların İbn Sînâ’nın sistemine yönelik cevaplarını ele almaktadır. Fahreddin Râzî yazısı ise “Fahreddin Râzî’nin İbn Sînâ mantığına yönelik yapıcı eleştirilerini” ele almaktadır. Derlemenin son yazısı İbn Sînâ ile Nasîruddin et-Tûsî’nin mutlak önermeler hakkındaki görüşlerini anlatmaktadır. Bu yazı, İbn Sînâ’nın Aristoteles’ten farklı olan mutlak önermeyi ele alış biçimini ve Tûsî’nin buna yönelik tutumunu işlemektedir.

Böylece kitap, genel olarak İslâm mantık tarihini ele alan bir yazı ile farklı mantıkçılara odaklanmış üç yazıdan oluşmaktadır. Kitabın, öncelikle mantık alanında çalışanlar olmak üzere İslâm felsefesi ve bu felsefe içinde üretilen mantık teorilerine ilgili duyan herkese faydalı olmasını diliyoruz.